Hiperkeratoza jest to proces, w którym występuje nadmierne rogowacenie naskórka. Najczęściej występuje na stopach, choć narażone są także dłonie i paznokcie. Objawy nadmiernej keratynizacji to wyraźne przesuszone miejsca oraz skupiska zrogowaciałego, martwego naskórka. Zaburzenia rogowacenia (hiperkeratozy) takie jak: modzele, odciski, pękające pięty to najczęściej występujące zmiany na stopach. Mogą być związane z problemami układu krążenia, u osób starszych z zanikającą tkanką tłuszczową, odpowiadającą za naturalną amortyzację stopy. Ich powstawanie wiąże się głównie z suchością skóry, ale też może być wywołane przez takie choroby jak cukrzyca, reumatyzm, nadwaga, deformacje kostne czy wady postawy.
Nasze stopy z uwagi na to, że pozbawione są gruczołów łojowych, skóra w tym miejscu jest mniej elastyczna i bardziej podatna na wszelkie urazy z tym związane. Nadmierne rogowacenie ściśle wiąże się z bezpośrednim naciskiem na skórę stopy. Rogowacenie w hiperkeratozie jest reakcją obronną wobec drażniących skórę czynników zewnętrznych. Mogą mieć one pochodzenie mechaniczne, jednak zalicza się tutaj również czynniki o pochodzeniu zarówno termicznym, jak i chemicznym.
Hiperkeratozy dzielimy na: nagniotki ( odciski ), modzele, pękające pięty. Czym się różnią te zmiany od siebie?
Odciski są to punktowe, odgraniczone zrogowacenia. Posiadają czop rogowy, który może sięgać głęboko. W wyniku tego odczuwamy ból. Zazwyczaj powstaje w miejscu nadmiernego ucisku/tarcia. Tworzy się na opuszkach palców, grzbietowych stawach palców, w przestrzeniach międzypalcowych oraz pod paznokciami. Usuwanie odcisków wykonuje się mechanicznie, za pomocą specjalnych narzędzi. Zabieg zakończony jest nałożeniem specjalnego preparatu i wykonaniem odciążenia.
Modzel różni się od odcisku tym, że ma większą powierzchnię, jest bardziej powierzchowny i nie posiada czopa rogowego. Zazwyczaj nie powoduje bólu, tylko daje uczucie pieczenia. Powstaje w miejscach przeciążonych na stopie. W przypadku leczenia modzeli, aby je usunąć należy mechanicznie zadziałać specjalnymi narzędziami. Żeby usunąć modzele czasami są potrzebne dwie wizyty, ponieważ na raz nie zawsze da się pozbyć wszystkiego. By uniknąć powstawania modzeli, można nosić specjalne odciążenia silikonowe lub wykonać wkładki ortopedyczne.
Pękające pięty powstają zawsze gdy skóra jest nadmiernie przesuszona, wtedy na piętach tworzą się grube warstwy zrogowaciałego naskórka. Skóra traci elastyczność. W momencie, gdy pojawi się nadmierne obciążenie stóp lub ucisk, powstają pęknięcia. Jeżeli pęknięcia zostaną zbagatelizowane mogą zacząć pękać głębiej i w wyniku krwawić oraz powodować ból. Leczenie pękających pięt polega na opracowaniu krawędzi pęknięć i zastosowanie specjalnego preparatu, który pacjent będzie również stosował w domu. W gabinecie podologicznym wykonujemy również odciążenie, które należy nosić do czasu aż pęknięcia nie znikną.
Przyczyny powstawania rogowaceń
Przyczyn powstawania nadmiernego rogowacenia stóp jest wiele. Do najczęściej występujących należą:
- uwarunkowania dziedziczne ( wrodzone zniekształcenia stopy lub skłonność do powstawania deformacji, choroby dziedziczone genetyczne takie jak: rybia łuska, rogowiec dłoni i stóp ),
- choroby związane z zaburzeniami rogowacenia naskórka, czyli: łuszczyca, liszaj, egzema,
- nadmierna potliwość ( w wyniku ograniczenia odpływu nadmiaru wody, nasz organizm samoistnie stawia barierę w postaci hiperkeratozy ),
- nieumiejętna pielęgnacja skóry ( zbyt częste i głębokie usuwanie naskórka ,
- nadwaga,
- suchość skóry stóp,
- choroby reumatologiczne i towarzyszące im deformacje kostno-stawowe,
- infekcje grzybicze,
- cukrzyca,
- niewłaściwe obuwie,
- zaburzenia w gospodarce hormonalnej organizmu.
Jak leczyć?
Przy hiperkeratozie leczenie zależne jest od czynnika wywołującego dolegliwości. Przede wszystkim należy unikać ciągłego i długotrwałego drażnienia skóry. Do gabinetu podologicznego powinniśmy się zgłosić, od razu po zauważeniu niepokojących zmian. Wiele osób borykających się z problemami w obrębie stóp próbuje usunąć je samodzielnie, co nie jest dobrym rozwiązaniem, często powodującym odwrotny efekt. Warto w tym przypadku udać się do gabinetu i skorzystać z pomocy podologa Warszawa, który wie ile zrogowaciałego naskórka ma usunąć oraz dysponuje odpowiednimi do tego celu narzędziami i preparatami. Cały zabieg podologiczny jest bezbolesny, po zabiegu skóra jest przyjemniejsza w dotyku, zostaje przywrócony większy komfort podczas chodzenia. Warto również stosować specjalne kosmetyki do stóp, przeznaczone dla osób u których występuje nadmierne rogowacenie– kremy i maści mające w składzie kwas salicylowy, mocznik (15%) czy witaminę A i E, które wykazują działanie ochronne, nawilżające i antyoksydacyjne. Preparaty z mocznikiem mają właściwości złuszczające, zmiękczające, co ułatwia następnie usuwanie zrogowaciałego naskórka. Nie zaleca się stosowania skarpet złuszczających, jako, że złuszczają one nie tylko podeszwę stóp, lecz również skórę powierzchni grzbietowej oraz mocno wysuszają paznokcie. Niewskazane jest również używanie tarek i pumeksów – ruch tarcia otwiera łuski skórne, co skutkuje ucieczką wody i zmniejszeniem nawilżenia. Podczas używania omegi z kolei istnieje duże ryzyko skaleczenia. Wizyty u podologa są szczególnie ważne u osób chorujących na cukrzycę, u których nawet drobne zranienia stóp trudno się goją. Opieka nad takim pacjentem jest szczególna.
Profilaktyka zrogowaceń
Podstawowy zabieg podologiczny – regularne zabiegi podologiczne u podologa Warszawa poprawią stan stóp. Wszelkie zmiany skórne występujące na stopach ( modzele, odciski, pękające pięty ) zostaną usunięte za pomocą profesjonalnych i sterylnych narzędzi, np. skalpela czy dłuta. W czasie takiej wizyty, specjalista nie tylko opracowuje zmiany na skórze ale również paznokcie. Na zakończenie takiego zabiegu wmasowywany jest specjalny preparat, dobrany do problemu występującego na skórze. Do pielęgnacji domowej podolog zaleca konkretne produkty, które należy stosować do kolejnej wizyty. Taki zabieg podologiczny należy powtarzać co 4-6 tygodni.
Noszenie wygodnego obuwia – w których nasze stopy będą czuły się swobodnie. Nie będzie ucisku ze strony buta, a podeszwa będzie na tyle gruba, żeby pełnić funkcję amortyzującą.
Badanie stóp – jeśli zmiany systematycznie powracają mimo regularnych zabiegów u podologa, może to świadczyć o obecnych wadach stóp. Powstające na skórze zgrubienia i zrogowacenia skóry świadczą o nadmiernym ucisku tego miejsca na stopie. W takiej sytuacji potrzebna jest konsultacja lub od razu udanie się na wizytę do fizjoterapeuty. Na takiej wizycie specjalista przeprowadzi badanie komputerowe stóp, po badaniu może zalecić noszenie indywidualnych wkładek ortopedycznych.
Indywidualne wkładki ortopedyczne – korekty stosowane we wkładkach mają na celu odciążenia miejsc, w których jest nadmierny ucisk i przywrócić prawidłowe funkcjonowanie stopy.